دستگاه تشخیص اسکناس

نحوه عملکرد دستگاه تشخیص اسکناس

دستگاه تشخیص اسکناس ، یک  دستگاه است که تعیین می کند که آیا اسکناس یا سکه واقعی یا تقلبی است . این دستگاه در بسیاری از ماشین های  اتوماتیک موجود در  کیوسک های خرده فروشی ،  دستگاه های  خودپرداز ، ماشین های بازی های رایانه ای ، تاکسی ماشین لباسشویی اتوماتیک، ماشین آلات راه سازی ، ماشین های فروش استفاده می شود .

از آنجایی که پارامترها برای هر سکه یا  اسکناس متفاوت هستند، این دستگاه ها باید برای هرنوع اسکناس یا چک  برنامه ریزی شده باشند.

در حالت عادی ، اگر هر عنصری (اسکناس یا سکه ) که داخل  دستگاه میشود به یک مخزن ذخیره فرستاده می شود . اگر ایتم رد شود دستگاه ایتم را به کاربر ارسال میکند وقتی  یک ایتم رد می  شود معمولا به یک سینی می افتد تا کاربر بتواند اسکناس را از بین ببرد. 

اصل اساسی برای تشخیص سکه این است که خواص فیزیکی سکه را در برابر ویژگی های شناخته شده سکه های قابل قبول تست کنید.  گیرنده سکه با توجه به وزن، جرم، اندازه، قطر،  ترکیب فلزی و یا مغناطیس آن ، سکه را تحلیل می کند و سپس  سیگنال الکتریکی مناسب را از طریق اتصال خروجی آن ارسال می کند.

امروزه،  پذیرنده های سکه الکترونیکی در بعضی از مکان ها استفاده می شوند که علاوه بر اعتبار دادن وزن و اندازه، سکه سپرده شده را با استفاده از  اپتیک  اسکن می کنند و تصویر را به یک لیست از پیش تعریف شده تطبیق می دهند یا آزمون «امضای فلز» بر اساس ترکیب آلیاژ آن.

سکه های معمولی در نهایت ذرات میکروسکوپی خاک، گرد و غبار، روغن و گریس را از انگشتان دست جمع می کنند. هزاران سکه که در امتداد یک مسیر حرکت می کنند، خاک، گرد و غبار، روغن و گریس را به صورت قابل ملاحظه ای می بینند. به همین دلیل، پذیرنده سکه باید به طور منظم برای جلوگیری از سوء عملکرد یا آسیب، تمیز شود. گیرنده های سکه مدولار هستند، بنابراین گیرنده کثیف می تواند با یک واحد تمیز، جایگزین شود

روشهای تست

دستگاه های وندینگ و تغییر با استفاده از تکنیک های مختلف برای بررسی اینکه آیا یک اسکناس واقعی است استفاده می شود. تعویض این تنظیمات و حساسیت هر کدام از طریق سوئیچ های شیبدار بر روی مدارهای داخلی برنامه ریزی شده است.

 حسگر  نوری

حسگر نوری با یک آشکارساز نور کم یک  فتوسل یا یک دوربین کوچک  دیجیتال نامیده می شود یکی از  تکنیک های اصلی استفاده از دستگاه های فروش مجدد است.  اسکناس های بسیاری از کشورها  پیکسلی می شوند - یعنی از نقطه های کوچک ساخته می شوند. نقاط مختلف به صورت متفاوتی قرار دارند و بسته به نوع یادداشت، اندازه های مختلفی دارند.  سنسورهای نوری می توانند این الگوی های مختلف را برای تعیین نوعی  اسکناس در نظر بگیرند. برخی از پول های  کاغذی نیز  فلورسنت است: هنگامی که نور ماوراء بنفش روی آن تابیده می شود به صورت درخشانی در می اید . بعضی از دستگاهها  نور ماوراء بنفش را بر روی  اسکناس می گذارند و جلوه نور را برای تعیین ترکیب  اسکناس اندازه گیری می کنند.

ویژگی های فیزیکی

ضخامت و ابعاد یک اسکناس برای تضمین صحت آنها مورد آزمایش قرار گرفته می گیرد . ارز آمریکا 2.61 اینچ عرض و 6.14 اینچ طول دارد و 0.0042 اینچ ضخامت دارد و وزن آن 1 گرم است. پولی که قبل از 10 ژوئیه 1929 چاپ شده بود، ویژگیهای فیزیکی بالاتری داشت .

اف ار ان های واقعی دارای یک پلی استر روشن است که عمدتا در کاغذ قرار دارد. که با حروف  اسکناس ثبت شده است و تنها زمانی قابل مشاهده است که نور را روی ان نگه داشته شود. هر علامت دارای یک موقعیت  منحصر به فرد و یک رنگ منحصر به فرد در نور ماوراء بنفش خواهد داشت.

همچنین به عنوان اعتبار سنج و یا گیرنده شناخته می شود، آشکارسازهای ارز کاغذی با استفاده از سنسورهای نوری و مغناطیسی کاغذ را ارزشیابی می کنند. پس از تأیید اعتبار سنجی، کنترلر دستگاه Vending Machine (VMC) یا دیگر دستگاه میزبان اعتبار را از طریق یک رابط موازی یا سریال به اطلاع می رساند. رابط های مختلف برای دستگاه میزبان، شامل یک رابط پالس تک خط، یک رابط موازی چند خط، یک رابط دوتایی چند خط و رابط های سریالی مانند ccTalk ، SSP و MDB است .  اسکناس های مچاله شده یا خاردار می توانند برای این دستگاه مشکل ساز باشند .

امروزه امکان تشخیص اسکناس جعلی راحت تر شده و از هر قشری می توانند اسکناس جعلی را تشخیص دهند.

 

تست اسکناس اندروید 

برنامه ای است که به وسیله آن می توانید از طریق تلفن همراه خود با نصب یک نرم افزار امکان تشخیص اسکناس تقلبی را داشت باشید.

دستگاه تست اسکناس جیبی

دستگاه تست اسکناس جیبی به راحتی در جیب جای می گیرد و فضای کمی را بر عکس دستگاه تست اسکناس معمولی اشغال می کند.  از آن می توانید به عنوان چراغ قوه و یا جا کلیدی هم استفاده کنید

تست اسکناس دلار

دستگاه تست دلار هم مانند خود تست اسکناس می باشد. عملکرد تست اسکناس دلار به این صورت است که سنسورهای CIS دارد که برای ضبط شماره سریال اسکناس های دلار، یورو و یوان چین می باشد که داده‌های ضبط شده را به صورت مستقیم یا چاپ میکند و یا یه کامپیوتر منتقل می کند.

راه‌ تشخیص اسکناس جعلی چیست؟

زمانی ساده‌ترین راه تشخیص اسکناس اصل از تقلبی این بود که اسکناس را جلوی نور و روشنی قرار می‌دادیم و اگر نخ وسط اسکناس دیده می‌شد، خیالمان راحت بود که اسکناسمان اصل است اما این روز‌ها علم جعل آنقدر رشد کرده که اکثر موارد امنیتی اسکناس‌ها قابل جعل است و دیگر با دیدن نخ وسط اسکناس نمی‌توان جعلی یا اصلی بودن اسکناس را تشخیص داد.

براساس اعلام بانک مرکزی؛ اولین ویژگی امنیتی اسکناس ۵۰هزارتومانی نخ ویندو است که در برخی نقاط اسکناس آن را به صورت ظاهرشده می‌بینیم و در برخی نقاط در داخل کاغذ اسکناس قرار گرفته که روی نخ ویندو عدد ۵۰۰هزارریال نوشته شده است و در مقابل نور به وضوح می‌توان آن را دید. اما نخ دومی که اصل بودن اسکناس را نشان می‌دهد نامریی است و به چشم نمی‌توان آن را دید. نخ دیگری که در نزدیکی این نخ کار شده به نام نخ پنهان یا Embed است. این نخ در اسکناس‌های ۱۰۰ و ۲۰۰تومانی در داخل خمیره کاغذ کار شده و با اشعه ماوراءبنفش در رنگ‌های سبز، آبی، زرد و قرمز قابل مشاهده است.

 واترمارک از دیگر نشانه‌های اصل بودن اسکناس است که وجه مشترک تمام اسنادی است که در سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی تولید می‌شوند، یعنی هم در داخل اسکناس قرار گرفته و هم در کاغذ ایران‌چک. روی ایران‌چک واترمارک حکیم ابوالقاسم فردوسی به‌صورت سه‌بعدی کار شده و قابل مشاهده است.

الیاف فلورسنتی که در داخل کاغذ ایران‌چک‌ها به‌کار رفته از دیگر ویژگی‌های امنیتی ایران‌چک‌هاست و با قلم‌های نوری که نور فلورسنت را پخش می‌کنند و با لامپ‌های UV هم در چهاررنگ قابل مشاهده است.

در روی ایران‌چک‌های ۵۰هزارتومانی طرح بارگاه حضرت امام‌رضا(ع)، حاشیه بالای این طرح، عدد ۵۰۰هزار که در سمت چپ این حاشیه قرار گرفته و عدد ۵۰۰هزار که در زیر بارگاه قرار گرفته دارای مرکب برجسته هستند. همچنین نوشته ایران‌چک به فارسی و نوشته ۵۰۰هزار ریال به صورت برجسته بوده و زبری آن زیر انگشتان دست قابل لمس است.

روی ایران‌چک‌ها دو نوع شماره‌گذاری وجود دارد که یک نوع آن شماره‌گذاری فارسی در بالای سمت راست ایران‌چک است و دو رقم سمت راست آن به‌عنوان چک‌دیجیت محسوب می‌شود. به این معنا که شماره سریال و پیش‌سریال با یک الگوریتم خاصی به هم مرتبط شده و با اعداد ثابتی حرکت می‌کنند و پس از انجام یک سری عملیات خاص ریاضی عدد خاصی حاصل می‌شود که دو رقم سمت راست آن عدد به‌عنوان چک دیجیت انتخاب شده است. زمانی که تمام شماره‌های قبل از این دو رقم به سیستم داده شود، از روی چک‌دیجیت مشخص می‌شود که رمز و اصالت سند چگونه است. اگر اعداد دستکاری شوند دو رقم سمت چک دیجیت مسلما تغییر خواهد کرد که نشان‌دهنده ثبت غیرواقعی اطلاعات است.

مرکب حرارتی از دیگر موارد امنیتی در ایران‌چک است که روی ایران‌چک ۵۰۰هزارریالی لوگوی بانک مرکزی با مرکب ترمو یا حرارتی طراحی شده است. خاصیت مرکب ترمو این است که با قرار گرفتن انگشتان دست روی آن و یک مالش کوچک، طرح و لوگوی بانک مرکزی محو می‌شود و بلافاصله با کنار رفتن انگشت و قرار گرفتن طرح در دمای محیط مجددا به حالت اول بازخواهد گشت.

مرکب ضد کپی هم از موارد امنیتی است که ضریب امنیت اسکناس را بالا می‌برد، در زیر طرح بارگاه روی ایران‌چک ۵۰۰هزارریالی، چهار برگ با رنگ نارنجی وجود دارد که با مرکب ضد کپی طراحی شده است. این طرح در اسناد کپی یا اسکن شده به رنگ قهوه‌ای تیره یا مشکی تبدیل می‌شود.

دو ویژگی دیگر که بر روی ایران‌چک‌ ۵۰۰هزارریالی کار شده و توسط مردم قابل تشخیص است به نام سیترو یا طرح ناقص دو طرف چک معروف است که در اسکناس‌های دیگر هم وجود دارد. این طرح به این شکل است که بخشی از طرح در روی سند کار شده و بخش دیگر در پشت آن و با قرار گرفتن در مقابل نور به صورت کامل قابل دیدن است.

یک کار تخصصی دیگر که در سازمان تولید اسکناس و مسکوک انجام می‌شود این است که طراحی تمامی اسناد امنیتی با نرم‌افزارهای امنیتی اجرا می‌شود و در این کار سعی بر این است که طراحی‌ها از نوع خطی باشد. در این نوع طراحی، از خط‌های فوق‌العاده نازک در حد ۱/۰ میلیمتر و نازک‌تر استفاده می‌شود. تمام تصاویری که روی اسناد دیده می‌شود، خطی است و به علت نزدیکی فاصله این خطوط به هم حتی زیر اسکنر‌ها و دستگاه‌های کپی بسیار دقیق هم قابل تفکیک نیست و طراحی خطی تبدیل به حالت نقطه‌ای می‌شود.

ریزنوشته یا میکروپرینت نیز یک ویژگی امنیتی دیگر در ایران‌چک‌های ۵۰۰هزارریالی است که توسط بانک‌ها و به‌وسیله ذره‌بینی با پنج‌برابر بزرگنمایی قابل مشاهده است. خطوطی در قسمت بالا و پایین حاشیه بالای بارگاه کار شده که نوشته ایران‌چک به‌صورت ریز نوشته شده و در حالت عادی به‌صورت خط دیده می‌شود و در صورت کپی یا اسکن‌شدن نیز یک خط را نشان می‌دهد. ایران‌چک ۱۲ مورد امنیتی دارد که هفت مورد از ویژگی‌های امنیتی اعم از موارد نخ امنیتی، واترمارک داخل کاغذ، سیترو داخل چاپ، طرح مخفی، مرکب ترمو بانک مرکزی، مرکب ضد‌کپی و به‌طور کلی برجستگی مرکب ایران‌چک‌ها مربوط به مردم می‌شود و به‌راحتی قابل رویت و تشخیص است.

در حالی که بانک مرکزی یکسری از موارد امنیتی که با چشم غیرمسلح می‌توان آنها را دید و تشخیص داد را موارد امنیتی مردمی می‌خواند و مدعی است که موارد امنیتی مردمی قابل جعل نیستند .

ساده ترین راه تشخیص اسکناس تقلبی

به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)، هرچند نهادهای ناظر و امنیتی بر بازار پولی کشور نظارت کامل دارند و هر نوع اقدام سود جویان در نشر اسکناس های تقلبی با واکنش سریع آنان شناسایی می شود، اما با این حال با ورود شبکه های اجتماعی به زندگی مردم، ترویج شایعاتی درباره ورود پول و چک پول های جعلی نیز امکان بیشتری یافته که ممکن است به نگرانی های عمومی دامن زند.

این گونه شایعات بویژه در بازه های زمانی که مراجعه مردم به بازار و خرید افزایش می یابد، نمود بیشتری هم دارد؛ برای نمونه از حدود دو سال پیش تاکنون تصویری از یک چک پول تقلبی در شبکه های اجتماعی در ایام خاص نظیر روزهای پایانی سال دست به دست می شود که در آن به مردم هشداد داده می شود که تعداد زیادی از این چک پول تقلبی وارد بازار شده و از آنان می خواهد عکس آن را تمام گروه هایی که در آن عضویت دارند، بفرستند تا مردم آگاه شوند، غافل از اینکه همین کار می تواند به نگرانی های عمومی دامن بزند.

تنها راه مقابله با این شایعه سازی ها، ارتقای دانش فردی در زمینه تمیز دادن اسکناس واقعی از تقلبی است و برای این کار نیاز نیست فرد حتما فروشنده کالا یا خدمت باشد و دستگاه های تشخیص پول واقعی را در اختیار داشته باشند.

استفاده از نخ های امنیتی پنهان و پنجره ای، چاپ طرح های سه بعدی و برجسته، وجود شماره سریال امنیتی فارسی و نیز شماره سریال با قابلیت کنترل ماشینی، وجود طرح ها و اعداد ناقص در دو طرح به شکلی که در مقابل نور تصویر کامل را نشان دهد، وجود آرم بانک مرکزی به شکل مرکب حرارتی که با لمس انگشتان دست ناپدید می شود و وجود عدد یا تصویر مکمل که در مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش تغییر رنگ می دهد، از جمله لایه های امنیتی به کار رفته است.

کمک فناوری اطلاعات به تشخیص بهتر اسکناس جعلی

هرچند کسانی که بیش از عموم مردم با اسکناس سر و کار دارند، از دستگاه های مخصوص تشخیص اسکناس های واقعی از جعلی بهره می گیرند، اما بانک مرکزی به مدد تلفن های همراه هوشمند که امروز در دسترس طیف وسیعی از جامعه قرار دارد، نرم افزار شناسایی اسکناس های جعلی را با عنوان «نما» طراحی کرده است.

این نرم افزار برای تشخیص ویژگی‌های امنیتی اسکناس و ایران‌ چک طراحی شده و قابلیت نصب روی تلفن های همراه هوشمند تحت سیستم عامل اندروید و iOS را دارد و عموم مردم می توانند با مراجعه به تارنمای بانک مرکزی به نشانی WWW.CBI.IR آن را دریافت و استفاده کنند.

نرم افزار معرفی اسکناس یا «نما» با بهره‌گیری از تکنولوژی واقعیت افزوده این امکان را فراهم می‌کند تا کاربران پس از نصب آن، دوربین گوشی هوشمند یا تبلت خود را روی اسکناس یا ایران چک قرار داده و مهم ترین فاکتورهای امنیتی موجود در هر وجه آن را مشاهده کنند.

این نرم‌افزار به گونه‌ای طراحی شده است که پس از نمایان شدن نقاط درج فاکتورهای امنیتی اسکناس و ایران چک و لمس آن توسط کاربر، اطلاعات مربوطه همزمان در قالب متن، تصویر و فایل صوتی فراهم شود.

با این کار می توان از اسکناس‌های پنج هزار ریالی تا ایران چک های یک میلیون ریالی را به صورت آنلاین و حتی آفلاین شناسایی و از جعلی نبودن آن اطمینان حاصل کرد.

تکنولوژی واقعیت افزوده یا Augmented Reality از جمله تکنولوژی‌های نوین موجود در حوزه فناوری اطلاعات و به نوعی هوش مصنوعی است. همانگونه که از نام آن پیداست در این تکنولوژی چیزی به 'واقعیت' اضافه می‌شود؛ بدین معنی که این تکنولوژی با استفاده از دوربین گوشی‌های هوشمند، به تصویر شی تعریف شده (سوژه دوربین) عناصری چون فاکتورهای گرافیکی، سمعی و بصری در قالب دو بعدی و سه بعدی اضافه می‌کند. به طور مثال در صورت تعریف یک کاغذ سفید برای این اپلیکیشن، می‌توان در صفحه نمایش گوشی که دوربین آن به سمت کاغذ گرفته شده، تصویر گرافیکی دلخواه مانند ماکت یک نیروگاه، فیلم و غیره را دید.

برای استفاده از این نرم افزار کافی است تا کاربر به گوشی همراه هوشمند با حداقل دوربین پنج مگاپیکسلی مجهز باشد.

در کنار آن، کارشناسان بانک مرکزی، استفاده از بانکداری الکترونیک را برای کاهش ضریب امکان استفاده از اسکناس های جعلی و نیز سهولت در مبادلات توصیه می کنند زیرا به گفته ناصر حکیمی مدیر کل فناوری این بانک، اکنون میزان تراکنش های موفق بانکداری الکترونیک به 99.5 تا 99.8 درصد رسیده و از پایداری لازم برخوردار است.

در پایان یادآوری این نکته خالی از لطف نیست که نگهداری و استفاده از اسکناس‌های جعلی طبق قانون جرم بوده و پیگرد قانونی دارد.