حضور در دنیای دیجیتال بدون گوگل هیچ معنایی ندارد و بعید به نظر می‌رسد روزی را در اینترنت سر کنید و با یکی از سرویس‌های گوگل تعامل نداشته باشید. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت گوگل که این روزها بیست سالگی خود را جشن می‌گیرد پایه و بنای اینترنت مدرن را ایجاد کرده است.
همان‌گونه که شما بهتر از ما می‌دانید گوگل کار خود را با موتور جستجو شروع کرد اما این روزها سرویس‌ها و خدمات بسیار متنوعی دارد و گفته می‌شود روزانه بیشتر از یک میلیارد نفر کاربر فعال از سرویس‌های گوگل استفاده می‌کنند.
خوشبختانه گوگل حضور این تعداد کاربر را به فال نیک گرفته است و همیشه شاهد پیشرفت و بهینه‌سازی‌های سرویس‌های گوگل هستیم. این موارد باعث شده تا به لحاظ درآمد نیز با یکی از ثروتمند‌ترین شرکت‌های دنیا طرف باشیم، گفته می‌شود شرکت آلفابت که گوگل را در زیر مجموعه خود دارد در کنار اپل و آمازون به جمع شرکت‌های ۱ تریلیون دلاری خواهد پیوست.
بدون شک با توجه به سابقه‌ای که از گوگل سراغ داریم در آینده نیز بیشتر از این شرکت خواهیم شنید و از هم‌اکنون خبرهای خوشی از حضور گوگل در فناوری هوش‌مصنوعی، خودروهای خودران و آینده درخشان سیستمعامل اندروید به گوش می‌رسد.
با این حساب تولد ۲۰ سالگی گوگل را به فال نیک می‌گیریم و در ادامه با هم به دستاوردها و رویدادهای مهمی که گوگل در این بیست‌سال پشت‌سر گذاشته است نگاهی خواهیم داشت.
پاییز سال ۱۹۹۶، لری پیج و سرگی برین موتور جستجوی گوگل را در شبکه دانشگاه استنفورد راه‌اندازی کردند
موتور جستجوی گوگل که در ابتدا با نام پروژه BackRub از آن یاد میشد ماحصل همکاری دو دانشجوی دانشگاه استنفورد با نام‌های لری پیج و سرگی برین است. این دو جوان به این فکر بودند که سازوکاری را راه‌اندازی کنند که با کندوکاو بین صفحه‌های اینترنت، صفحه‌هایی که به یکدیگر لینک داده‌اند را مشخص کند. این دو دانشجو با انجام اینکار قصد داشتند موتور جستجوی جدیدی عرضه کنند.
به لطف هوش بالای برین در ریاضیات این دو دانشجو توانستند الگوریتم PageRank را ایجاد کنند. این الگوریتم به نتایج جستجو بر اساس لینک‌های آن‌ها اعتبار می‌داد. این موتور جستجو به صورت اختصاصی در پاییز سال ۱۹۹۶ در دانشگاه استنفورد راه‌اندازی شد.
مهر سال ۱۹۹۸، پروژه BackRub به نام گوگل تغییر یافت و بودجه‌ای ۱۰۰ هزاردلاری دریافت کرد
نام گوگل از واژه گوگول گرفته شده است، این نام در ریاضی به معنای عدد یک و صد صفر در جلوی آن است. این معنا از عزم گوگل برای عرضه موتور جستجویی دقیق حکایت دارد و به تعداد صفحه‌های بیشمار موجود در فضای اینترنت اشاره می‌کند.
در این سال دفتر موتور جستجویی که با نام گوگل می‌شناسیم به گاراژ خانه سوزان وژکیکی نقل مکان داده شد. وژکیکی مدتی بعد به عنوان مدیرعامل یوتیوب انتخاب شد. در سال ۱۹۹۸ گوگل توسط شرکت بزرگ سان میکروسیستمز بودجه‌ای ۱۰۰ هزار دلاری برای گسترش دریافت کرد.
مهر سال ۲۰۰۱، اریک اشمیت برای مدیریت گوگل استخدام شد
در حالی که تنها چند سالی بیشتر از عمر گوگل نمی‌گذشت این شرکت دکتر اریک اشمیت را به خدمت گرفت تا سکان گوگل را در دست داشته باشد. اشمیت نقش مهمی در هدایت گوگل داشت و به مدت ۱۰ سال شاهد گسترش گوگل با خرید یوتیوب و عرضه سرویس‌هایی مانند جیمیل و گوگل داکز بودیم.
تابستان سال ۲۰۰۲، تلاش یاهو برای خرید گوگل
اوایل دهه ۲ هزار میلادی دوران بسیار حیاتی برای گوگل بود. در آن زمان هنوز یاهو به عنوان یکی از بزرگترین موتورهای جستجو شناخته میشد اما گوگل پیشرفت بیشتری داشت و در سال ۲ هزار، یاهو اطلاعات جستجوی خود را از موتور گوگل استخراج می‌کرد. در نتیجه یاهو که گوگل را رقیب خطرناکی میدید در سال ۲۰۰۲ به فکر افتاد با پرداخت مبلغ گزاف ۳ میلیارد دلار گوگل را از آن خود کند.
در این بین مدیران گوگل بر این باور بودند که ارزش گوگل چیزی حدود ۵ میلیارد دلار است و در نتیجه دست رد به سینه یاهو زدند. در همان سال شاهد معرفی سرویس گوگل‌نیوز بودیم این سرویس نحوه بازنشر اخبار را کاملاً دگرگون کرد. جالب است بدانید این روزها گوگل چیزی حدود ۸۴۰ میلیارد دلار ارزش دارد در حالی که یاهو در سال ۲۰۱۷ با قیمتی کمتر از ۵ میلیارد دلار به شرکت ورایزون فروخته شده است.
تیر سال ۲۰۰۳، گوگل به مقر جدید خود با نام گوگل‌پلکس نقل مکان کرد
گوگل دفاتر مختلفی در پالو آلتو و سایر قسمت‌های سیلیکون‌ولی را از آن خود کرده بود و برای تجمیع این دفاتر مقر جدید خود با نام گوگل‌پلکس را راه‌اندازی کرد. این مقر در آن زمان چیزی بیشتر از هزار نفر کارمند را در خود جای می‌داد.
این مکان هنوز هم به عنوان بزرگترین مقر گوگل شناخته می‌شود و با اضافه شدن چندین ساختمان دیگر شاهد گسترش گوگل‌پلکس بوده‌ایم.
فروردین سال ۲۰۰۴، گوگل سرویس جیمیل را با ظرفیت یک گیگابایت فضا در اختیار عموم گذاشت
گوگل در سال ۲۰۰۱ مهندس خبرهای با نام پال بوشیت (Paul Buchheit) را با هدف راه‌اندازی سرویس نامه‌رسان الکترونیک استخدام کرد. این مهندس که تجربه خوبی در سرویس‌های نامه‌رسان داشت به این فکر افتاد تا سرویس جدیدی را با سرعت بیشتر برای ارسال و دریافت ایمیل پایه‌گذاری کند.
این سرویس با زبان آژاکس توسعه‌داده شد و نهایتاً در فروردین سال ۲۰۰۴ شاهد راه‌اندازی جیمیل بودیم. جیمیل در زمانی که بیشتر سرویس‌های نامه‌رسان الکترونیک حجم بسیار کمی را برای ذخیره ایمیل‌ها در اختیار کاربران قرار می‌دادند چیزی حدود ۱ گیگابایت فضا به کاربران اختصاص داد. این مقدار ظرفیت به اندازه‌ای بود که بسیاری از کارشناسان حتی باور نمی‌کردند واقعاً جیمیل ۱ گیگابایت حجم در اختیار کاربر قرار میدهد.
از آنجایی که جیمیل توسط گوگل توسعه‌داده شده بود شاهد ردپاهایی از موتور جستجوی گوگل در جیمیل بودیم و امکان جستجو در میان ایمیل‌ها بسیار عالی طراحی شده بود. به لطف این ویژگی‌ها جیمیل توانست به راحتی سایر سرویس‌های نامه‌رسان الکترونیک را پشت‌سر بگذارد.
مرداد سال ۲۰۰۴، سهام گوگل در اختیار عموم قرار گرفت
همان‌گونه که در بالا اشاره شد سرمایه اولیه راه‌اندازی گوگل چیزی حدود ۱۰۰ میلیون دلار بود که از جانب میکروسان‌سیستمز تأمین شد، مدتی بعد نیز جف بیزوس، مرد ثروتمند شرکت آمازون سرمایه‌ای را به گوگل تزریق کرد.
این روال ادامه پیدا کرد تا اینکه تبلیغات گوگل به درآمدزایی بسیار چشمگیری رسید و در نتیجه سهام گوگل در سال ۲۰۰۴ با قیمت ۸۵ دلار به ازای هر سهم در اختیار عموم قرار گرفت. این روزها گوگل همچنان به افزایش درآمد ادامه میدهد و چیزی نمانده است که به یک شرکت تریلیون دلاری تبدیل شود.
بهمن سال ۲۰۰۵، سرویس نقشه‌های گوگل راه‌اندازی شد
تجربه نشان داده گوگل از آن شرکت‌هایی است که تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار نمی‌دهد و همیشه شاهد عرضه سرویس‌های جدیدی از جانب گوگل هستیم که دست برقضا بیشتر این سرویس‌ها به درآمد و موفقیت خوبی نیز دست پیدا می‌کنند. یکی از این موارد سرویس نقشه‌های گوگل است.
این سرویس کاملاً تحت‌وب عرضه می‌شود و به کاربران امکان مسیریابی و بزرگنمایی نقشه‌‌ها را میدهد. به این ترتیب کاربر به راحتی می‌تواند آدرس هتل‌ها، بانک‌ها و سایر مراکز مهم را در هر شهری پیدا کند. در سال ۲۰۰۹ گوگل قابلیت GPS را نیز با دقت بیشتری به سرویس نقشه‌های گوگل در گوشیهای هوشمند اضافه کرد.
دی‌ماه سال ۲۰۰۶، موتور جستجوی گوگل در کشور چین عرضه شد
گوگل از سال ۲۰۰۰ زبان چینی را به وب‌سایت خود اضافه کرده بود اما این سرویس پشت فیلترهای کشور چین مسدود شد و کاربران چینی دسترسی دشواری به آن داشتند. در نتیجه گوگل که نمی‌خواست بازار پرکاربر چین را از دست بدهد در سال ۲۰۰۶ دفتری در چین راه‌اندازی کرد تا به سایر رقبای چینی مانند Baidu اجازه ندهد بازار چین را از دست گوگل خارج کنند. البته پرواضح است که نتایج جستجوی گوگل در چین همچنان با محدودیت‌هایی روبرو بود و مدتی بعد توسط چین فیلتر شد.
مهر سال ۲۰۰۶، گوگل وب‌سایت پخش آنلاین ویدئو یوتیوب را خریداری کرد
در آن زمان گوگل توانسته بود رقبای بزرگی مانند مایکروسافت، ویاکام و یاهو را پشت‌سر بگذارد و با ثروت هنگفتی که به جیب زده بود یوتیوب را با قیمت گزاف ۱.۶۵ میلیارد دلار خریداری کرد تا در زمینه پخش محتوای ویدئویی نیز حرف اول را در اینترنت بزند. جالب است بدانید در آن زمان تنها یک سال از عمر یوتیوب می‌گذشت.
گوگل از آن زمان تاکنون مدیریت یوتیوب را در دفاتر جداگانه‌ای انجام میدهد و برخلاف اینکه بیشتر دفاتر گوگل در مانتین ویو واقع شده، مقر یوتیوب در سان‌برونو قرار گرفته است. گوگل مدعی است یوتیوب از آن زمان تاکنون درآمد چشمگیری برای این شرکت نداشته است اما اطلاعاتی که گوگل از یوتیوب استخراج می‌کند حکم گنجی پایان‌ناپذیر برای گوگل را دارد.
فروردین سال ۲۰۰۷، گوگل شرکت دابل‌کلیک را خریداری کرد
گوگل از سال ۲۰۰۰ به این طرف ثابت کرد که فرمانروای بی‌چون‌وچرای تبلیغات اینترنتی است، در سال ۲۰۰۷ نیز با خرید شرکت دابل‌کلیک با مبلغ گزاف ۳.۱ میلیارد دلار نشان داد که مجالی برای رقبا نمی‌دهد و عزم خود را جزم کرده تا همچنان قلمرو خود در حوزه تبلیغات اینترنتی را گسترش دهد.
شهریور سال ۲۰۰۸، گوگل مرورگر کروم را راه‌اندازی کرد
گوگل با استخدام چند تن از توسعه‌دهندگان مرورگر فایرفاکس اقدام به ساخت مرورگر کروم برای ویندوز کرد. این مرورگر مدتی بعد برای سایر سیستم‌عامل‌ها هم توسعه‌داده شد، مرورگر کروم از آنجایی که نام گوگل را یدک می‌کشید از همان ابتدا به مرورگری محبوب در میان کاربران تبدیل شد و در یک بازه زمانی چهار ساله توانست به مرورگرهای قدیمی و معتبری مانند فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر را پشت‌سر بگذارد. ده سال بعد کروم به پرکاربرترین مرورگر در بین تمامی مرورگرها تبدیل شد و گفته می‌شود حدود ۶۰ درصد از کاربران ترجیح می‌دهند با مرورگر کروم در اینترنت به گشت‌و‌گذار بپردازند.
شهریور سال ۲۰۰۸، گوگل سیستمعامل محبوب اندروید را عرضه کرد
گوگل که آینده اینترنت را در گوشیهای موبایل میدید در سال ۲۰۰۵ سیستمعامل اندروید را با قیمت ۵۰ میلیون دلار خریداری کرد و دو سال بعد شاهد انتشار این سیستمعامل برای گوشی HTC Dream بودیم. این گوشی به عنوان اولین محصول اندرویدی به حساب می‌آید و در آن زمان باقیمت مناسب ۱۷۹ دلار عرضه شد تا جای پای اندروید را در بین کاربران باز کند.
قابلیت‌های متن‌باز بودن اندروید و تعامل با سرویس‌های گوگل باعث شد این سیستمعامل به سرعت محبوبیت پیدا کند و امروزه شناخته شده‌‌ترین سیستمعامل موبایل به‌حساب می‌آید.
دی‌ماه ۲۰۱۰، عرضه گوشی نکسوس وان
در اوایل حضور اندروید، نسخه‌های واحدی از این سیستمعامل را بر روی گوشیهای سامسونگ، موتورولا و اچ‌تی‌سی شاهد بودیم. این امر باعث شد تا گوگل با اچ‌تی‌سی برای ساخت یک گوشی اندرویدی ویژه هم‌پیمان شود. ماحصل این همکاری گوشی نکسوس وان بود که به لحاظ نرم‌افزاری ویژگی‌های بیشتری داشت و تمامی قابلیت‌های اندروید را به رخ کاربران می‌کشید.
سری گوشیهای نکسوس تا همین چند سال پیش در مدل‌های مختلف تولید می‌شدند و اکنون جای خود را به گوشیهای پیکسل گوگل داده‌اند که یکی از بهترین گوشیهای اندرویدی بازار به‌حساب می‌آیند.
اسفند ۲۰۱۰، گوگل وادار شد از بازار چین صرف‌نظر کند
در سال ۲۰۱۰ گوگل حمله‌های فیشینگ پیشرفته‌ای را به سرویس‌های خود شناسایی کرد. این حمله‌ها با هدف استخراج آدرس ایمیل و اطلاعات شخصی کاربران چینی فعال در زمینه حقوق بشر انجام شده بود.
در نتیجه گوگل به‌رغم اینکه می‌دانست بازار چین را از دست میدهد سیاست‌های خود در این کشور را تغییر داد، از طرف دیگر چین نیز دسترسی به موتور جستجوی گوگل را مسدود کرد.
مهرماه سال ۲۰۱۰، گوگل از عزم خود برای ساخت خودروی خودران خبر داد
در سال ۲۰۱۰ گوگل وارد حوزه جدیدی از فعالیت‌های خود شد و اعلام کرد که سودای ساخت خودروی خودران را در سر می‌پروراند. در نتیجه چندین دستگاه خودروی تویوتا پریوس که به سنسورهای مختلفی مجهز شده بودند به صورت آزمایشی در خیابان‌ها به راه افتادن تا مراحل توسعه هوش‌مصنوعی در خودروهای خودران از جانب گوگل آغاز شود.
این پروژه که در حال حاضر به عنوان یک تجارت مستقل از جانب گوگل دنبال می‌شود با برند تجاری Waymo به کار خود ادامه میدهد و انتظار می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور خودروی خودران گوگل به بهره‌برداری برسد.
خرداد سال ۲۰۱۱، عرضه سیستمعامل کروم او.اس
گوگل پس از موفقیت بسیار چشمگیر در عرضه مرورگر کروم به این فکر افتاد که سیستمعامل مستقلی را توسعه دهد. این سیستمعامل که آن را با نام کروم او.اس می‌شناسیم برای مرور صفحه‌ها اینترنتی و کار با سرویس‌های گوگل ساخته شد و بر روی لپ‌تاپ‌هایی با سخت‌افزارهای ضعیف اجرا میشد.
این لپ‌تاپ‌ها را در بازار با نام کروم‌بوک می‌شناسیم و سامسونگ و ایسر به عنوان مهم‌ترین تولید کننده کروم‌بوک‌ها به‌حساب می‌آيند. کروم‌بوک بیشتر جنبه آموزشی دارد و در مدرسه‌ها استفاده می‌شود، در همین راستا مایکروسافت نیز سیستم عامل ویندوز اس را برای مصارف آموزشی معرفی کرده است.
خرداد ۲۰۱۱، راه‌اندازی شبکه اجتماعی گوگل‌پلاس
فیس‌بوک اوایل دهه جاری میلادی ثابت کرد که شبکه‌های اجتماعی بازار بسیار گسترده و سودآوری دارند و گوگل نیز برای اینکه از غافله عقب نیافتد شبکه اجتماعی گوگل‌پلاس را راه‌اندازی کرد. این شبکه اجتماعی در ابتدا تنها برای کاربرانی در دسترس بود که از جانب سایر کاربران دعوتنامه ثبت‌نام دریافت کرده باشند.
گوگل‌پلاس به کاربران اجازه میدهد تصاویر، ویدئوها و لینک‌ها را با هم به اشتراک بگذارند و در بستر این شبکه با هم گفتگو کنند. گوگل در چند سال گذشته تغییرات زیادی را به لحاظ بصری و فنی در گوگل‌پلاس اعمال کرده است اما این شبکه اجتماعی هرگز نتوانست نظر کاربران را به خود جلب کند و این روزها صحبت‌هایی از تعطیل‌شدن گوگل‌پلاس به گوش می‌رسد.
مرداد ۲۰۱۱، گوگل واحد موبایل موتورولا را خریداری کرد
در آن سیستمعامل اندروید که از جانب گوگل توسعه‌داده می‌شود روز‌به‌روز در حال گسترش بود و گوگل به این فکر افتاد که در کنار بحث نرم‌افزاری، حضور بیشتری در قسمت سخت‌افزار گوشی‌ها نیز داشته باشد و به همین منظور در سال ۲۰۱۱ واحد موبایل موتورولا را با قیمت گزاف ۱۲.۵ میلیارد دلار خریداری کرد.
گوگل بر این باور بود که خرید واحد موبایل موتورولا به اکوسیستم اندروید کمک بیشتری خواهد کرد اما این رؤیای گوگل نقش برآب شد و نتوانست سود خوبی از فروش گوشیهای موتورلا به جیب بزند. در نتیجه در سال ۲۰۱۴ واحد موبایل موتورولا را با قیمتی کمتر از چیزی که خریده بود به لنوو فروخت.
خرداد سال ۲۰۱۲، معرفی گوگل‌گلس
گوگل هزار و یک پروژه جالب و نوآورانه را در برنامه‌های خود دارد و به همین منظور سال ۲۰۱۲ از گوگل‌گلس به عنوان عینک هوشمندی که محتوا را در قالب واقعیت افزوده جلوی دید کاربر قرار میدهد رونمایی کرد.
گوگل‌گلس برخلاف چیزی که تصور میشد طرفداران زیادی پیدا نکرد، از طرف دیگر بسیاری از بزرگان صنعت آی‌تی گوگل‌گلس را به عنوان محصولی که حریم خصوصی کاربران را نقض می‌کند محکوم کردند. این موارد باعث شد گوگل‌گلس در سال ۲۰۱۷ به عنوان یک محصول تجاری معرفی شود و هنوز هم آنچنان که باید و شاید تکلیف این عینک جالب و آینده‌نگرانه مشخص نشده است.
تیرماه سال ۲۰۱۳، کروم‌کست معرفی شد
در این سال گوگل محصول جدیدی با نام کروم‌کست را معرفی کرد، این محصول محتوای ویدئویی را از گوشی هوشمند یا کامپیوتر به تلویزیون استریم می‌کند. این روزها حدود ۵ سال از معرفی کروم‌کست می‌گذرد و این دستگاه به‌رغم اینکه بهینه‌سازی‌های زیادی را شاهد نبوده است اما باز هم طرفداران خاص خود را دارد.
دی‌ماه سال ۲۰۱۴، گوگل آزمایشگاه هوش‌مصنوعی دیپ‌مایند را خریداری کرد
بدون شک در دنیای آی‌تی آینده از آن هوش‌مصنوعی است و گوگل نیز که به خوبی از این نکته آگاه بود در سال ۲۰۱۴ شرکت دیپ‌ماند را خریداری می‌کند. این سرمایه‌گذاری باعث شد امروز گوگل به عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه هوش‌مصنوعی شناخته شود.
مرداد سال ۲۰۱۵، گوگل در زیرمجموعه آلفابت قرار گرفت
لری پیچ، مرد افسانه‌ای گوگل در این سال تصمیم گرفت تا ساختار گوگل را تغییر دهد و در نتیجه گوگل در زیر مجموعه گروه شرکت‌هایی با نام آلفابت قرار گرفت. این تغییر ساختار باعث شد تا گوگل و سایر شرکت‌های زیرمجموعه آن شتاب بیشتری پیدا کنند و مدیریت راحت‌تری داشته باشند.
اردیبهشت سال ۲۰۱۶، دستیار صوتی گوگل معرفی شد
در حالی که حدود ۵ سال از معرفی دستیار صوتی سیری در گوشیهای آیفون و الکسا در اسپیکرهای هوشمند آمازون می‌گذشت، گوگل در سال ۲۰۱۶ دستیار صوتی خودش را معرفی کرد. این دستیار صوتی را در حال حاضر در کنار گوشیهای هوشمند، در اسپیکر هوم گوگل و چند دستگاه اسپیکر دیگر شاهد هستیم انتظار بهینه‌سازی‌های بیشتری در دستیار صوتی گوگل را در آینده داریم.
مهرماه سال ۲۰۱۶، معرفی گوشیهای پیکسل
همان‌گونه که در بالا هم اشاره کردیم گوگل علاقه زیادی به تولید محصولات سخت‌افزاری دارد و با پایان دادن به ساخت گوشیهای نکسوس، خط تولید گوشیهای جدیدی با نام پیکسل را راه‌اندازی کرد.
این محصولات به عنوان اولین گوشی‌هایی شناخته می‌شوند که فرآیند طراحی آن‌ها کاملاً توسط گوگل انجام شده است. ساخت گوشیهای پیکسل را نیز اچ‌تی‌سی بر عهده دارد و با یکی از بهترین گوشیهای اندرویدی بازار طرف هستیم.
در این قسمت به پایان دستاوردهایی رسیدیم که گوگل در بیست سال اخیر به آن‌ها دست پیدا کرده است، پیشنهاد می‌کنیم اگر شما هم رویداد خاصی را سراغ دارید که به آن اشاره نکردیم، در قسمت نظرات ما و سایر کاربران را در جریان این موارد قرار دهید.